Lettera pastorale per la Pentecoste, 20 e 21 giugno 2021

Quando ognuno di noi, vescovo, sacerdoti e fedeli, entriamo nella nostra bellissima cattedrale della Santissima Trinità ad Atene, vediamo nell’arco trionfale sopra l’iconostasi l’icona della Santissima Trinità, l’icona che ha come fondamento nella Sacra Scrittura il testo del libro della Genesi 18, 1-15, che ci narra la visita dei tre angeli accolti da Abramo e Sara. Poi se guardiamo ancora a sinistra della navata della nostra cattedrale, vediamo l’icona della Pentecoste, l’icona che ha come fondamento il testo degli Atti degli Apostoli 2, 1-4, che ci presenta il momento in cui il dono dello Spirito Santo scende sugli apostoli, radunati in preghiera, radunati insieme e costituiti, diventati, fatti Chiesa di Cristo.

Ambedue le icone ci presentano dei momenti di forte e piena comunione, all’interno della Santa Trinità nella prima icona, all’interno della Santa Chiesa nella seconda icona. Comunione nell’amore vicendevole, nell’amore trinitario, comunione nella fede e nell’amore ecclesiale. Queste due icone, e la festa della Pentecoste che celebriamo come Esarcato Apostolico, mi portano a riprendere un tema che altre volte vi ho presentato nelle mie lettere pastorali: tutti noi che siamo parte e membra della Chiesa e della “nostra” Chiesa che è l’Esarcato Apostolico, siamo chiamati dal Signore ad essere sempre uomini di comunione, sacramenti vivi direi di quella comunione che sgorga dalla Santissima Trinità stessa e dal dono dello Spirito Santo sulla Chiesa e su ognuno di noi.

E quest’anno 2021 questo desiderio, questa chiamata ad essere tutti noi uomini e donne di comunione, diventa più pressante nel momento in cui grazie al Signore, e sempre fedeli a quanto vi proponevo all’inizio della Quaresima di quest’anno “…με προσευχή και προσοχή”, “con preghiera ed attenzione”, e cura, stiamo uscendo e risalendo pian piano dalla pandemia. Uomini e donne di comunione nel riprendere la nostra vita cristiana, ecclesiale, sacramentale, in quella presenza spirituale ma anche e soprattutto fisica nella vita dell’Esarcato e delle nostre parrocchie e chiese: ad Atene nella parrocchia della Santissima Trinità, a Giannitsà nella parrocchia dei Santi Pietro e Paolo, a Kifissià, a Nea Makri.

Come ogni anno in occasione di questa nostra festa voglio proporvi alcune mie riflessioni ed offrirle ai nostri sacerdoti ed ai nostri fedeli, nella vicinanza della festa dell’Esarcato e della cattedrale della Santissima Trinità, la domenica ed il lunedì di Pentecoste, quest’anno i giorni 20 e 21 giugno.

Dopo i lunghissimi mesi di pandemia in cui abbiamo dovuto vivere la nostra fede cristiana e la nostra vita ecclesiale in un modo direi diverso dal solito, in un modo che ci ha provati, ci ha isolati e resi fragili e deboli, dobbiamo adesso quasi rinascere a una vita cristiana ed ecclesiale non più isolata ma in comunione spirituale e fisica con tutti i nostri fratelli e sorelle, figli e figlie del nostro Esarcato e della Chiesa intera. Propongo quindi alla vostra riflessione, di vedere e di vivere il nostro essere cristiani e in modo speciale il nostro essere sacerdoti e vescovo come uomini di comunione, cioè chiamati a diventare sempre nel nostro essere, nel nostro agire, nel nostro parlare, uomini di comunione, uomini che creino nella Chiesa quella comunione che il Signore stesso ha voluto che ci fosse già tra i Dodici, tra i suoi più fedeli discepoli della prima ora. È un argomento, un aspetto, che mi veniva ripetutamente in mente durante la lettura del primo dei dodici Vangeli nel mattutino del Venerdì Santo. È una lunghissima pericope evangelica, la ricordiamo bene, che inizia con la lavanda dei piedi fatta dal Signore ai discepoli nel capitolo tredicesimo del vangelo di Giovanni: “…Gesù versò dell’acqua nel catino e incominciò a lavare i piedi dei discepoli e ad asciugarli con il panno del quale si era cinto” (Gv 13,5), e finisce con la preghiera che il Signore fa al Padre nel capitolo diciassettesimo dello stesso vangelo: “…che tutti siano uno come tu, Padre, in me ed io in te, affinché siano anch’essi in noi, e così il mondo creda che tu mi hai mandato…” (Gv 17,21). Il Signore si fa piccolo ai piedi dei discepoli affinché essi, tutti noi, vediamo che è nel servizio anche più umile dove nasce la comunione fraterna tra di noi. Una comunione che oggi, ognuno di noi, deve riscoprire anche nell’essere presente spiritualmente e soprattutto fisicamente nella vita sacramentale di ogni giorno, di ogni domenica nelle chiese del nostro Esarcato.

Ognuno di noi siamo chiamati ad essere uomini e donne di comunione, capaci di ritrovare la gioia dell’essere insieme, del celebrare insieme la nostra fede. La gioia del ritornare insieme e dico fisicamente insieme nelle nostre chiese, per le nostre celebrazioni. Uomini e donne capaci di rialzarci -oso dire di risorgere- dalle nostre pigrizie e comodità, anche quelle offerte da tanti servizi che lungo la pandemia sono stati utili ma soltanto, non lo dimentichiamo mai, sostitutivi di una vita sacramentale che si fa e si vive nella Chiesa.

Ritrovando, riprendendo la vita ecclesiale, sacramentale di ogni giorno, di ogni settimana nella domenica specialmente, ritroveremo, riscopriremo quell’amore verso la Chiesa e concretamente per noi verso il nostro Esarcato Apostolico. E questo, riprendendo alcune idee che spesso mi piace di ripetere nelle mie lettere, vuol dire amare la Chiesa a tre livelli o sotto tre aspetti fondamentali: nella sua storia; nei suoi santi; quindi, nel suo vescovo, nei sacerdoti, nei fedeli, cioè in tutto il popolo di Dio che siamo le membra del Corpo di Cristo che è la Chiesa.

Amare la Chiesa nella sua storia: in quei fatti che ci hanno segnato e ci segnano dall’origine della nostra storia, del nostro Esarcato. Una storia forse sofferta, non facile, forse delle volte non compresa e magari fraintesa, ma una storia che è la nostra, come comunità cattolica di tradizione bizantina in Grecia. Amare la nostra storia e soprattutto mai rinnegarla, anzi farla ben nostra. Dobbiamo esserne fieri di questa nostra storia, perché è una storia segnata e guidata dall’amore e dal perdono del Signore. Saremo uomini di comunione se amiamo la nostra storia, quel che siamo stati e quel che siamo tuttora oggi.

Amare la Chiesa nei suoi santi. Lodate Dio nei suoi santi… cantiamo ogni giorno nel salmo 150. Amare tutte quelle persone che lungo la storia, lungo i quasi cento anni della nostra storia hanno pregato, si sono santificati grazie ai sacramenti e alla carità nella nostra Chiesa. Santi che hanno “fatto” il nostro Esarcato. E poi amare tutte quelle persone -il vescovo, i sacerdoti e i fedeli (siano greci, ucraini, caldei, romeni…), che continuano a santificarsi, a cercare di essere e vivere da cristiani nel nostro Esarcato.

Amare infine il vescovo, i sacerdoti, il popolo. Il vescovo nella persona di quelli che ci hanno preceduti -non dobbiamo mai rinnegare la nostra storia-, e nella persona di quelli che oggi nella vita di ognuno di noi il Signore ha chiamato a questo servizio pastorale. Amare i sacerdoti per il loro servizio generoso alla Chiesa, nelle loro debolezze e nel loro darsi senza misura per servire il nostro Esarcato. Amare il popolo di Dio. Amare ed accogliere i fedeli, molti o pochi che essi siano, giovani o anziani, deboli, malati, di origine etniche diverse…, ma sempre popolo amato dal Signore e quindi chiamati ad amarlo. Chiamati ad essere uomini di comunione nell’amore, nel servizio, nel perdono, nella nostra Chiesa, nel nostro Esarcato. Anche in una realtà la nostra, come accennavo, etnicamente ogni giorno più diversa, etnie diverse, lingue, sensibilità diverse che delle volte sono o possono apparire come una croce, ma che sono soprattutto e così dobbiamo vederle e viverle, una ricchezza e un dono del Signore, una ricchezza ed un dono del Signore che ci fa veramente cattolici nell’accogliere, nel rispettare, nell’amare. Fatto certamente che spesso ci chiederà uno sforzo per essere appunto e sempre “creatori, fattori di comunione”. “μακάριοι οἱ κοινοποιοί”.

Questo amore alla Chiesa, da cui sgorga come conseguenza questo essere “…uomini creatori di comunione… κοινοποιοί“, ha il suo fondamento in tre aspetti basilari: Si tratta -e prendo questi tre aspetti dal pensiero di Benedetto XVI- di un amore teologico, sacramentale ed affettivo verso la Chiesa.

Amore teologico. Si tratta di amare e servire la Chiesa, la propria Chiesa, perché essa è voluta ed amata dal Signore stesso; da Lui fondata, e da Lui vivificata lungo i secoli. La Chiesa è divina benchè fatta da uomini; essa vive soprattutto nella dinamica dell’Incarnazione. Amiamo e serviamo la Chiesa, una Chiesa, non perché essa sia più vivace, più fiorente, più bella, magari più ricca…, ma perché essa è il Corpo di Cristo, da Lui voluta ed amata. È Lui che l’ha voluta e la vuole, che l’ha amata e la ama e per lei continua ad offrire ogni giorno il Suo Corpo ed il Suo Sangue.

Amore sacramentale. Quindi nell’offerta del Suo Corpo ed il Suo Sangue, nei sacramenti il Signore continua ad elargire il suo amore verso tutti noi. Amore sacramentale verso la Chiesa vorrà dire quindi accogliere pure noi ed elargire tutti quei mezzi che il Signore dà alla Chiesa per la santificazione dei fedeli: dal battesimo all’eucaristia, dal dono dello Spirito Santo al perdono e alla carità. Un amore sacramentale che dobbiamo urgentemente riscoprire e rivivere in questi mesi in cui lentamente stiamo uscendo dall’isolamento creato dalla pandemia di questi due ultimi anni.

Amore affettivo. Un amore affettivo ed effettivo. Un amore che diventa concreto verso le persone che oggi siamo stati chiamati dal Signore ad essere membra del suo Corpo che è la Chiesa, la nostra Chiesa concreta, piccola, con dei piccoli e grandi problemi, certamente, ma amata e voluta e santificata dal Signore. E per questo anche da noi amata e accolta con entusiasmo.

In questa festa della Pentecoste, in cui ognuno di noi inginocchiati davanti al Signore e davanti alla sua Chiesa, chiediamo ed accogliamo il dono del Santo Spirito, ringrazio il Signore per la sua fedeltà ed il suo amore e la sua misericordia. E ringrazio tutti, sacerdoti e fedeli perché siete la Chiesa che, come vostro vescovo, amo e a cui cerco di servire ogni giorno. Dalla cattedrale e parrocchia della Santissima Trinità, alla parrocchia dei santi Pietro e Paolo a Giannitsà; da Kifissià fino a Nea Makri nel servizio ai malati, cerchiamo ogni giorno di vivere come Chiesa di Cristo, nelle diverse realtà del nostro Esarcato. 

Chiediamo al Signore, nella nostra preghiera, che benedica e guardi e protegga tutta la Chiesa, il nostro Esarcato, le nostre parrocchie e tutti quelli che ne siamo membra. Che ci faccia il dono di sentirci nuovamente uomini e donne di comunione, di sentirci veramente Cattolici. Facciamo nostra la preghiera che ogni giorno ripetiamo in quel tropario che segna tutta la nostra vita cristiana: “Re Celeste, Paraclito, Spirito di verità, che sei presente in ogni luogo e tutto riempi. Tesoro di beni e datore di vita, vieni ed abita in mezzo a noi, purificaci da ogni male e salva, o Buono le anime nostre. Amin”.

+P. Emmanuel Nin

Esarca Apostolico

 

Όταν ο καθένας από εμάς, Επίσκοπος, Ιερείς και πιστοί μπαίνουμε στον ωραιότατο καθεδρικό ναό της Παναγίας Τριάδος, στην θριαμβευτική αψίδα, πάνω από την Παναγία Τριάδα, βλέπουμε την εικόνα η οποία έχει ως θεμέλιο της το κείμενο της Αγίας Γραφής, από το Βιβλίο της Γένεσης 18, με τους τρεις αγγέλους που τους υποδέχονται ο Αβραάμ και η Σάρα. Στη συνέχεια ατενίζοντας στα αριστερά τους κλίτους του καθεδρικού μας ναού, βλέπουμε την εικόνα της Πεντηκοστής την εικόνα που θεμελιώνεται το κείμενο από τις Πράξεις των Αποστόλων, κεφ.2 το οποίο μας παρουσιάζει τη στιγμή κατά την οποία το δώρο του Αγίου Πνεύματος κατεβαίνει στους Αποστόλους, συναθροισμένους στην προσευχή, συναθροισμένους μαζί, συγκροτημένους για να αποτελέσουν την Εκκλησία του Χριστού.

Και οι δύο αυτές εικόνες μας παρουσιάζουν στιγμές δυνατής και πλήρους εκκλησιαστικής κοινωνίας: η πρώτη εικόνα στο εσωτερικό της Αγίας Τριάδος και η δεύτερη εικόνα στο εσωτερικό της Αγίας Εκκλησίας. Πρόκειται για την αμοιβαία αγάπη μέσα στην τριαδική αγάπη, και για την εκκλησιαστική κοινωνία της πίστης και της εκκλησιαστικής αγάπης. Αυτές οι δύο εικόνες και η γιορτή της Πεντηκοστής την οποία γιορτάζουμε ως Αποστολική Εξαρχία, με οδηγούν να αναφερθώ και πάλι στο θέμα το οποίο και άλλες φορές σας παρουσίασα στις ποιμαντικές μου επιστολές: όλοι εμείς που είμαστε μέρος και μέλη της Εκκλησίας και της «δικής μας εκκλησίας», που είναι η Αποστολική Εξαρχία μας, είμαστε καλεσμένοι από τον Κύριο να είμαστε πάντοτε άνθρωποι εκκλησιαστικής κοινωνίας, ζωντανά ιερά μυστήρια, θα έλεγα της εκκλησιαστικής εκείνης κοινωνίας, που αναβλύζει από την ίδια την Παναγία Τριάδα, και από το δώρο του Αγίου Πνεύματος προς την Εκκλησία και προς τον καθένα μας.

Και κατά το παρόν έτος 2021, αυτή η επιθυμία, αυτό το κάλεσμα να είμαστε όλοι, άντρες και γυναίκες εκκλησιαστικής κοινωνίας, γίνεται πιο επιτακτική στιγμή κατά την οποία, χάρη στον Κύριό μας, και πάντοτε πιστοί σ’ αυτό που σας πρότεινα στην αρχή της φετινής Σαρακοστής «…με προσευχή και με προσοχή», και με φροντίδα, να βγαίνουμε και να αναρρώνουμε σιγά σιγά από την πανδημία. Να γίνουμε άντρες και γυναίκες εκκλησιαστικής κοινωνίας, ξαναρχίζοντας την χριστιανική μας την εκκλησιαστική μας, τη μυστηριακή μας ζωή, μέσα στην πνευματική εκείνη παρουσία αλλά και προπάντων μέσα στη φυσική ζωή της Εξαρχίας, μέσα στις ενορίες μας και στις Εκκλησίες μας: στην Αθήνα, στην ενορία της Αγίας Τριάδος, στα Γιαννιτσά, στην ενορία των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, στην Κηφισιά, στην Νέα Μάκρη.

 Όπως κάθε χρόνο, με την ευκαιρία αυτής της γιορτής μας, επιθυμώ να σας προτείνω μερικές σκέψεις μου, και να τις προσφέρω στους Ιερείς μας, στους Πιστούς μας, ενώ πλησιάζει η γιορτή της Εξαρχίας, και του Καθεδρικού μας Ναού της Παναγίας Τριάδος, κατά την Κυριακή και την Δευτέρα της Πεντηκοστής, στις 20 και 21 Ιουνίου.

Μετά από τους μακρότατους αυτούς μήνες της πανδημίας, κατά τους οποίους οφείλαμε να ζούμε την χριστιανική μας πίστη και την εκκλησιαστική μας ζωή με τρόπο διαφορετικό από τον συνηθισμένο και με τρόπο που μας δοκίμασε, μας απομόνωσε, μας έκανε εύθραυστους και αδύναμους, τώρα οφείλουμε σχεδόν να ξαναγεννηθούμε σε μία ζωή χριστιανική και εκκλησιολογική, όχι πια απομονωμένη, αλλά σε πνευματική και φυσική κοινωνία με όλους τους αδελφούς μας και αδελφές μας, υιούς και θυγατέρες της Εξαρχίας μας και όλης της Εκκλησίας μας.

 Προτείνω λοιπόν στον στοχασμό σας, να δείτε και να ζήσετε την χριστιανική μας οντότητα, και ιδιαίτερα την ιερατική μας και επισκοπική οντότητα, ως άνθρωποι εκκλησιαστικής κοινωνίας, δηλαδή ως καλεσμένοι  να γίνουμε πάντοτε στην οντότητά μας, στη δράση μας, στην ομιλία μας, άνθρωποι εκκλησιαστικής κοινωνίας, άνθρωποι οι οποίοι μέσα στην εκκλησία δημιουργούν την κοινωνία εκείνη την οποία ο ίδιος ο Κύριος θέλησε να υπάρχει μεταξύ των Δώδεκα , μεταξύ των πιο πιστών του μαθητών, από την πρώτη ώρα. Πρόκειται για ένα θέμα το οποίο επανερχόταν πολλές φορές στην σκέψη μου, κατά την ανάγνωση του πρώτου από τα «Δώδεκα Ευαγγέλια», στον όρθρο της Μεγάλης Παρασκευής. Αυτή είναι μία μακρότατη ευαγγελική περικοπή, την οποία θυμούμαστε καλά, και η οποία αρχίζει με τον νιπτήρα των ποδιών των μαθητών από τον Κύριό τους, στο 13^ο κεφάλαιο του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου: «ο Ιησούς βάζει νερό στην λεκάνη και αρχίζει να πλένει τα πόδια των μαθητών, και να τα σκουπίζει με την πετσέτα που είχε ζωστεί» (Ιω.13,5) και καταλήγει με την προσευχή την οποία ο Κύριος υψώνει προς τον Πατέρα, στο κεφάλαιο 17, του ίδιου Ευαγγελίου: «…ώστε να είναι όλοι ένα, όπως εσύ Πατέρα, είσαι ενωμένος μ’ εμένα και εγώ με εσένα. Να είναι και αυτοί ενωμένοι μ’ εμάς, και έτσι ο κόσμος να πιστέψει ότι με έστειλες εσύ….» (Ιω.17,21)

 Ο Κύριος γίνεται μικρός στα πόδια των μαθητών του, ώστε αυτοί, δηλαδή όλοι εμείς, να διαπιστώσουμε ότι στην ταπεινότερη εξυπηρέτηση γεννιέται η αδελφική κοινωνία μεταξύ μας. Αυτήν την αδελφική κοινωνία ο καθένας μας οφείλει σήμερα να ξαναανακαλύψει, ακόμα και στην πνευματική και προπάντων στη φυσική παρουσία του, στην καθημερινή μυστηριακή ζωή, κάθε μέρας, κάθε Κυριακής, στις εκκλησίες της Εξαρχίας μας.

 Όλοι μας και ο καθένας μας καλούμαστε να είμαστε άντρες και γυναίκες εκκλησιαστικής κοινωνίας, ικανοί να ξαναβρούμε τη χαρά της αδελφοσύνης μας, στην κοινή τέλεση της πίστης μας. Τη χαρά να επιστρέψουμε μαζί και λέω φυσικά μαζί στις εκκλησίες μας, για τις τελετές μας. Άντρες και γυναίκες ικανοί να ξανασηκωθούμε (τολμώ να πω να αναστηθούμε), από τις οκνηρίες μας, από τις ανέσεις μας, ακόμα και από εκείνες που μας προσφέρθηκαν από τόσες και τόσες υπηρεσίες, οι οποίες κατά τη διάρκεια της πανδημίας υπήρξαν χρήσιμες, αλλά μονάχα (ας μην το ξεχνάμε), ως αντικατάσταση μιας μυστηριακής ζωής, την οποία ζούμε μέσα στην Εκκλησία.

 Ξαναβρίσκοντας, ξαναρχίζοντας την εκκλησιαστική ζωή, τη μυστηριακή ζωή κάθε μέρας, κάθε εβδομάδας, ιδιαίτερα κάθε Κυριακής, θα ξαναβρούμε, θα ξανακοιτάξουμε την αγάπη προς την Εκκλησία μας, και συγκεκριμένα προς την Αποστολική μας Εξαρχία. Και αυτό, επαναλαμβάνοντας μερικές ιδέες που συχνά μου αρέσει να επαναλαμβάνω στις επιστολές μου, σημαίνει να αγαπούμε την Εκκλησία σε τρία επίπεδα ή από τρεις βασικές όψεις: στην ιστορία της, στους αγίους της· και τελικά στον Επίσκοπό της, στους ιερείς της, δηλαδή σε όλο τον λαό του Θεού, του οποίου είμαστε τα μέλη του Σώματος του Χριστού, που είναι η Αγία Εκκλησία.

Να αγαπούμε την Εκκλησία στην ιστορία της: στα γεγονότα που μας άφησαν τα ίχνη τους και μας χαρακτηρίζουν από την αρχή της ιστορίας μας, της ιστορίας της Εξαρχίας μας. Μία ιστορία ίσως με πόνους, όχι εύκολη, μερικές φορές παρεξηγημένη, αλλά μια ιστορία που είναι η δική μας, ως ενότητα καθολικής βυζαντινής παράδοσης στην Ελλάδα. Να αγαπούμε την ιστορία μας και προπάντων να μην την αρνιόμαστε, αντίθετα να την κάνουμε δική μας. Οφείλουμε να είμαστε υπερήφανοι γι΄ αυτήν την ιστορία γιατί είναι χαραγμένη και οδηγημένη από την αγάπη και από τη συγνώμη του Κυρίου. Θα είμαστε άνθρωποι εκκλησιαστικής κοινωνίας, αν αγαπούμε την ιστορία μας, αυτό που ήμασταν και αυτό που συνεχίζουμε να είμαστε σήμερα.

Να αγαπούμε την Εκκλησία στους αγίους της. «Αινείτε τον Θεό εν τοις αγίοις αυτού…» ψέλνουμε καθημερινά με τον 150^ο ψαλμό. Να αγαπάμε όλα τα πρόσωπα εκείνα, τα οποία μέσα στην ιστορία, κατά τα εκατό και περισσότερα χρόνια της ιστορίας μας, προσευχήθηκαν και αγιάστηκαν χάρη στα ιερά μυστήρια και στην φιλανθρωπία της Εκκλησίας μας.

Άγιοι οι οποίοι «διέπλασαν» την Εξαρχία μας. Και μετά να αγαπούμε όλα τα πρόσωπα εκείνα (τον Επίσκοπο, τους Ιερείς, τους λαϊκούς πιστούς, (Έλληνες, Ουκρανούς, Χαλδαίους, Ρουμάνους…), οι οποίοι συνεχίζουν να αγιάζονται, και να προσπαθούν να ζουν ως καλοί χριστιανοί μέσα στην Εξαρχία μας.

 Τελικά να αγαπούμε τον Επίσκοπο, τους ιερείς τον λαό. Να αγαπούμε τον Επίσκοπο στο πρόσωπο όλων εκείνων που προηγήθηκαν από εμάς, (δεν πρέπει ποτέ να αρνούμαστε, την ιστορία μας), αλλά και στο πρόσωπο εκείνων τους οποίους σήμερα, στη ζωή του καθενός μας, ο Κύριος κάλεσε σ’ αυτή την αποστολική διακονία. Να αγαπούμε τους ιερείς για την γενναιόδωρη προσφορά τους στην Εκκλησία, μαζί με τις αδυναμίες τους και τις υπηρεσίες τους προς την Εξαρχία μας.

 Να αγαπούμε τον Λαό του Θεού. Να αγαπούμε και να υπηρετούμε τους πιστούς, είτε είναι πολλοί είτε λίγοι, νέοι ή παλαιότεροι, αδύναμοι, ασθενούντες, διαφόρων εθνικοτήτων… αλλά πάντοτε μέλη του αγαπημένου Λαού του Κυρίου, επομένως καλεσμένοι να αγαπούν τον Κύριο. Όλοι είμαστε καλεσμένοι να γίνουμε άνθρωποι εκκλησιαστικής κοινωνίας, στην αγάπη, στην εξυπηρέτηση, στη συγνώμη, στην Εκκλησία μας, στην Εξαρχία μας. Όλα αυτά μέσα σε μία πραγματικότητα όπως η δική μας, (όπως ήδη ανέφερα), με πολλές εθνικότητες, με διαφορετικές εθνικότητες, γλώσσες, ευαισθησίες, οι οποίες μερικές φορές μπορούν να εμφανίζονται σαν ένας σταυρός, αλλά στην πραγματικότητα οφείλουμε να τις βλέπουμε και να τις ζούμε ως πλούτο και ως δώρο του Κυρίου. Αυτό το γεγονός θα απαιτήσει συχνά από εμάς την προσπάθεια να είμαστε πάντοτε «δημιουργοί εκκλησιαστικής κοινωνίας» «μακάριοι οι κοινοποιοί».

 Αυτή η αγάπη προς την Εκκλησία, από την οποία αναβλύζει αυτή η συνέπεια «να είμαστε άνθρωποι εκκλησιαστικής κοινωνίας, …..κοινοποιοί», έχει το θεμέλιο της σε τρεις βασικές όψεις: πρόκειται, (και παίρνω αυτές τις τρεις όψεις από τη σκέψη του Πάπα Βενέδικτου του 16^ου), για μια αγάπη θεολογική, μία αγάπη μυστηριακή και μία αγάπη αισθηματική προς την Εκκλησία.

 Αγάπη θεολογική. Να αγαπούμε και να υπηρετούμε την Εκκλησία τη δικιά μας Εκκλησία, γιατί ο ίδιος ο Κύριος τη θέλησε και την αγάπησε: Αυτός την θεμελίωσε, Αυτός την ζωοποίησε ανά τους αιώνες. Η Εκκλησία είναι θεϊκή, αν και αποτελείται από ανθρώπους: η Εκκλησία ζει μέσα στον δυναμισμό της Ενσάρκωσης. Αγαπούμε και υπηρετούμε την Εκκλησία, την μία και μοναδική όχι γιατί αυτή είναι η πιο δυνατή, πιο ανθηρή, πιο ωραία, ακόμα και πιο πλούσια… αλλά γιατί αυτή είναι το Σώμα του Χριστού, και ο Χριστός τη θέλησε και την αγάπησε. Την αγάπησε και την αγαπά και γι’ αυτήν συνεχίζει να προσφέρει καθημερινά το Σώμα Του και το Αίμα Του.

 Αγάπη μυστηριακή. Επομένως, προσφέροντας το Σώμα Του και το Αίμα Του, στα ιερά μυστήρια, ο Κύριος συνεχίζει να μεταδίδει την αγάπη του προς όλους εμάς. Αγάπη μυστηριακή προς την Εκκλησία σημαίνει να δεχόμαστε κι εμείς και να μεταδίδουμε όλα τα μέσα εκείνα, τα οποία ο Κύριος δίνει στην Εκκλησία, για τον εξαγιασμό των πιστών: από το βάπτισμα στη θεία ευχαριστία, από το δώρο του Αγίου Πνεύματος ως την άφεση των αμαρτιών μας και την αγάπη. Μία αγάπη μυστηριακή την οποία οφείλουμε επειγόντως να ξανα-ανακαλύψουμε και να ξαναζήσουμε κατά τους μήνες αυτούς, κατά τους οποίους βγαίνουμε σιγά σιγά από την απομόνωση που τη δημιούργησε η πανδημία κατά τα δύο αυτά χρόνια.

 Αγάπη αισθηματική. Μία αγάπη με αίσθημα και αποτέλεσμα. Μία αγάπη  που γίνεται συγκεκριμένη προς τα πρόσωπα, τα οποία καλούνται από τον Κύριο να είναι μέλη του Σώματός του, δηλαδή μέλη της Εκκλησίας του, της δικής μας συγκεκριμένης Εκκλησίας, η οποία είναι μικρή, με μικρά  και μεγάλα προβλήματα, ασφαλώς, αλλά αγαπημένη και ευλογημένη και αγιασμένη από τον Κύριο. Γι αυτό οφείλουμε και εμείς να την αγαπούμε και να την δεχόμαστε με ενθουσιασμό. Κατά τη γιορτή αυτή της Πεντηκοστής, κατά την οποία όλοι μας γονατίζουμε μπροστά στον Κύριο και μπροστά στην Εκκλησία του, ας ζητήσουμε και ας δεχθούμε το δώρο του Αγίου Πνεύματος.

 Ευγνωμονώ τον Κύριο για την πιστότητά του, για την αγάπη του, και για την ευσπλαχνία του. Και ευχαριστώ όλους εσάς, τους Ιερείς, τις Μοναχές και τους Πιστούς γιατί εσείς είστε η Εκκλησία, την οποία ως Επίσκοπός σας, την αγαπώ και προσπαθώ καθημερινά να υπηρετώ: από τον Καθεδρικό ναό και ενορία της Παναγίας Τριάδος, ως την ενορία των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στα Γιαννιτσά· από την Κηφισιά ως την Νέα Μάκρη, στην υπηρεσία των ασθενούντων, προσπαθούμε καθημερινά να ζούμε ως Εκκλησία του Χριστού, μέσα στις διάφορες πραγματικότητες της Εξαρχίας μας.

 Με την προσευχή μας ας ζητήσουμε από τον Κύριο να ευλογεί και να φυλάτει και να προστατεύει όλη την Εκκλησία, την Εξαρχία μας, τις ενορίες μας, και όλα τα μέλη τους. Είθε να μας κάνει το δώρο να αισθανθούμε και  πάλι ως άντρες και γυναίκες εκκλησιαστικής κοινωνίας. Ας κάνουμε δική μας την προσευχή την οποία καθημερινά επαναλαμβάνουμε στο τροπάριο, το οποίο χαρακτηρίζει όλη τη χριστιανική μας ζωή: «Βασιλεῦ οὐράνιε,Παράκλητε, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὁ πανταχοῦ παρών, καὶ τὰ πάντα πληρῶν, ὁ θησαυρὸς τῶν ἀγαθῶν, καὶ ζωῆς χορηγός, ἐλθὲ καὶ σκήνωσον ἐν ἡμῖν, καὶ καθάρισον ἡμᾶς ἀπὸ πάσης κηλῖδος, καὶ σῶσον, Ἀγαθέ, τὰς ψυχὰς ἡμῶν.» Αμήν